मुस्ताङ । हिमाली जिल्ला मुस्ताङमा जलवायु संकट देखा पर्न थालेको छ । जलवायु परिवर्तनका कारण मुस्ताङमा खानेपानीका मुहान सुक्दै जान थालेका छन् । कृषि र पशुपालन व्यवसायमा समेत जलवायु संकटले समस्या र चुनौतीहरू किसानले झेल्न बाध्य हुुनु परेको छ । जलवायु परिवर्तनको असरसँगै हिमाली क्षेत्रको तापक्रममा हरेक बर्ष वृद्धि भइरहँदा मुस्ताङमा खानेपानी, कृषि र पशुपालनलगायतका क्षेत्रमा नकारात्मक प्रभाव देखिन थालेको हो ।

घरपझोङ र वारागुङ मुक्तिक्षेत्र गाउँपालिकामा आयोजित आगामी पञ्चवर्षीय ऊर्जा सम्भावना सम्बन्धी छलफल तथा अन्तरक्रिया कार्यक्रममा मुस्ताङको जोमसोमका स्थानीयवासीले जलवायु परिवर्तनको प्रभावका कारण खानेपानी, कृषि प्रणाली र पशुपालन क्षेत्रमा प्रतिकूल असर पुगेको सुनाएका छन् ।

रपझोङ र वारागुङ मुक्तिक्षेत्रमा गैरसरकारी संस्था जिआइजेटले स्थानीय तहको पञ्चवर्षीय ऊर्जासम्बन्धी आधारभूत सर्वेक्षण गर्दै आएको छ । सो सर्वेक्षणका क्रममा भएको छलफल तथा अन्तरक्रियामा स्थानीयले जलवायु संकटले खानेपानी, कृषि र पशुपालन लगायत जैविक विविधतामा असर पु¥याउँदै गइरहेको वताएका छन् ।

घरपझोङस्थित जोमसोमबजारमा हिमस्रोत घट्दै जाँदा खानेपानीको चरम समस्या देखिएको छ । जोमसोममा विगतको तुलनामा घरधुरीको संख्या वृद्धि हुँदै गइरहेको, व्यावसायिक क्षेत्र परेको र सरकारी कार्यालयसमेत रहेकाले यहाँ खानेपानी उपयोग अत्यधिक हुने भए पनि पछिल्लो समय मुहान सुक्दै जाँदा प्रयाप्त खानेपानीको सेवा पु¥याउन नसक्ने अवस्था आई परेको छ ।

हिमाली क्षेत्रको मुख्य फलफूल बाली स्याउलगायत अन्य रैथाने बालीको व्यवस्थापन र मलजल गर्ने बेलामा हिउँ पर्न छाडेको र स्याउको फूल फुल्ने बेलामा निरन्तर वर्षा हुँदा यहाँ स्याउ लगायतका अन्नबालीमा उत्पादनमा नकरात्मक असर पर्न थालेको घरपझोङ—४ का किसान राजेन्द्र शेरचनले बताएका छन् ।

अनुकूल मौसममा हिउँ नपर्नु र बेमौसममा हिउँ पर्दा फलफूल बगैंचामा फुल्दै गरेका फूलहरु झर्ने तथा तापमान वृद्धिले स्याउलगायतका अन्नबालीमा विभिन्न रोगकिराको सङ्क्रमण देखापर्दा स्याउलगायतका अन्नबालीको उत्पादन र गुणस्तर खस्किन थालेको शेरचनले वताए । मौसम परिवर्तनका कारण मुस्ताङमा कुनै वर्ष पर्याप्त स्याउ उत्पादन हुने र कुनै वर्ष न्यून हुने गरेको किसानहरुको अनुभव छ ।